Năm 2020, người Sài Gòn đã chứng kiến những người nhiễm Covid qua đời đơn độc trên khắp thế giới và nghĩ mình may mắn khi sống trong một quốc gia kiểm soát tốt dịch bệnh. Nhưng đến nay, thời điểm tháng 8/2021, mọi sự đã khác. Ai ở Sài Gòn bây giờ cũng có cảm giác covid chạm ngoài ngõ và có thể “xông” vào nhà mình bất cứ lúc nào.
Có quyết định miễn phí hậu sự, nỗi lo về tang gia ở Sài Gòn vẫn chưa đến hồi kết?
Hôm 7/8, giới chức TP. HCM cho biết, ngân sách thành phố sẽ lo hậu sự miễn phí cho người qua đời vì Covid, 17 triệu đồng một người và quân đội sẽ lo chuyển giao số tro cốt này đến tận nhà dân. Tinh đến hết ngày 8/8, thành phố có hơn 2.500 ca tử vong vì Covid nhưng không cho biết con số đó tính từ thời gian nào, từ đầu dịch năm ngoái hay chỉ trong hơn 1 tháng nay?
Trước đó, những thông tin về giá trọn gói lo hậu sự cho những trường hợp này ở đâu đó phải trên 20 triệu đồng đến 50 triệu đồng khiến nhiều người giận dữ, trong khi người đứng đầu cơ sở Bình Hưng Hòa trả lời chỉ lấy phí thiêu 4,2 triệu đồng.
Vậy nên thông tin hôm 7/8 đã giúp dân tình thêm phấn chấn, vì nỗi khổ của dân có vẻ như đã được giới chức lắng nghe và giải quyết. Tuy nhiên, cách tiến hành việc này như thế nào thì các tờ báo không hề nói.
Chẳng hạn, số đường dây nóng phụ trách lo hậu sự miễn phí – với điều kiện là không bao giờ bị nghẽn mạch giống đường dây 1022? Chẳng hạn thân nhân của những người đã qua đời trước ngày 7/8 có xin lấy lại 17 triệu đồng được không? Chẳng hạn với bệnh nhân qua đời tại nhà, cách thức thân nhân của họ nhận tiền lo hậu sự như thế nào? Khi phải trình giấy chứng tử để nhận chi phí lo hậu sự ở chính quyền phường (xã), thì có nghĩa là họ cũng phải vay mượn tiền đâu đó để lo trước, xong xuôi rồi mới làm đơn nhận lại 17 triệu đồng phải không? Rồi có những trường hợp mất nhưng chưa được xét nghiệm dương tính thì sao?
Người lao động nghèo trong dịch bệnh, việc muốn nhận 1,5 triệu đồng tiền trợ cấp của nhà nước cũng còn khó, nói gì đến khoản to 17 triệu đồng? Rằng hay thì thật là hay, nhưng dân cầm được tiền của nhà nước có dễ bao giờ đâu?
Dịch vụ nhà hòn quá tải: Cháy xe, cháy tài xế, cháy cả áo quan?
Những ngày gần đây, số ca ở Sài Gòn tăng cao chóng mặt, có gia đình mất 1,2 người trong 10 ngày, có nhà mất 3,4 người trong nửa tháng. Một bà chủ cơ sở mai táng ở Sài Gòn cho biết, hai vợ chồng bà làm quần quật cả tháng nay không biết ngày biết đêm là gì. Cả hai phải vào bệnh viện lấy thi thể mỗi đêm, dù bà trả lương cho người đi lấy từ 7 đến 14 triệu đồng một ngày (gấp 2, gấp 3 lần lúc bình thường) mà tìm không ra người!
Chưa hết, tiền thuê một chuyến xe cấp cứu chở áo quan đi Bình Hưng Hòa thiêu phải trả 10 triệu đồng, hàng xe nối đuôi dài ở sở này trong mấy tuần qua. Mỗi một chuyến lên Bình Hưng Hòa phải chờ từ 15 đến 20 tiếng đồng hồ sau mới xong việc, nên một xe phải chở ít nhất từ hai đến bốn cái quan tài. Rồi giá thuê tài xế chở xe đi cũng 1 triệu mỗi lần mà không dễ kiếm,
Tình cảnh của các cơ sở mai táng ở TP.HCM hiện nay không chỉ “cháy xe”, “cháy tài xế” mà còn “cháy quan tài”! Khi covid ập tới, người mất tăng đột biến, giá áo quan đội lên gấp đôi, gấp ba bình thường mà khan hiếm, nên có cơ sở phải thương lượng mua quan tài ở các tỉnh, hoặc bất đắc dĩ phải dùng tạm ván ép ọp ẹp…
Theo bà, chi phí lo hậu sự ở bệnh viện hiện nay bao gồm: 4,2 triệu tiền thiêu cộng với gần 10 triệu đồng tiền quan tài, tiền thuê xe chở , 4 nhân viên trả lương độc hại cao, đồ bảo hộ, sát khuẩn, bao xác, trà, thuốc… Một ca tổng cộng 14 triệu đồng mà bà nộp chứng từ cả tuần vẫn chưa thấy bệnh viện chuyển khoản thanh toán tiền….
Từ chối cho biết mỗi ngày trại hòm của bà đang phải lo đám cho bao nhiêu ca, bà chỉ nói tóm tắt: “Khủng khiếp lắm chị ơi, em mất ăn mất ngủ ngày qua ngày.”
Nhiều khó khăn để thực hiện gói ‘lo hậu sự miễn phí’
Tiếp nhận thông tin TP Hồ Chí Minh sẽ trả trọn gói lo hậu sự cho các trường hợp này, bà cho rằng rất khó để thực hiện, vì một số lý do sau.
Thứ nhất, các cơ sở ở Sài Gòn đều là doanh nghiệp tư nhân nhỏ kiểu gia đình, nhân lực phổ thông, thời vụ, lấy đâu ra tiềm lực mà hợp đồng với chính quyền để đứng ra thầu trọn gói, ứng tiền trước lấy tiền sau? Kinh nghiệm của gia đình bà hiện đã ứng tiền nhà lên đến hơn 2 tỷ đồng để lo đám cho các nạn nhân thời gian qua, có chứng từ đầy đủ mà còn chưa nhận được tiền thì làm sao đợi được Sở Tài chính giải ngân?
Thứ hai, thông qua nhà nước, người dân không tiếp xúc trực tiếp với cơ sở thì làm sao nhà đòn biết được ý nguyện của họ về nghi thức tôn giáo, hình thức hũ cốt…?
Thứ ba, hiện nay nhà đòn là dân chuyên nghiệp mà sắp xếp đi giao hũ cốt đến từng nhà cũng phải mất vài ngày sau khi thiêu xong, nếu giao cho quân đội đưa xuống từng địa phương – là những người chưa bao giờ làm dịch vụ này – đi lòng vòng nếu mất chừng một tuần đến nửa tháng thì sao, chưa nói đến chuyện thất lạc, vậy ai sẽ chịu trách nhiệm?
Cứ nhìn vào Group Giúp nhau mùa dịch của bác sĩ Phan Xuân Trung mỗi ngày thì ai cũng bị ám ảnh vì bất lực trước lời kêu cứu của thân nhân những F0 bị trở nặng tại nhà nhưng không tìm được xe cấp cứu, không tìm được bệnh viện tiếp nhận! Người còn sống mà hy vọng được chữa trị còn mong manh thì nói chi đến người đã qua đời..
Bài viết trên thể hiện quan điểm riêng và cách hành văn của bạn đọc Song May từ TP Hồ Chí Minh, trích nguồn từ BBC tiếng Việt.