Sau khi chính phủ chính phủ ở Kabul sụp đổ, nhiều tờ báo của chính quyền Trung Quốc đã tung ra hàng loạt bài viết về vai trò bá chủ toàn cầu đang suy tàn của Mỹ, gọi cảnh hỗn loạn ở Afghanistan là “bài học mà Đài Loan cần rút ra”.
Tờ Global Times, tờ báo lá cải trực thuộc nhà nước Trung Quốc cho biết hôm 16/8 trong một bài xã luận rằng, sự hỗn loạn ở Afghanistan nên là một lời cảnh báo cho những gì đang tồn tại đối với Đài Loan, nếu Mỹ từ bỏ hòn đảo này.
Tờ báo này viết: “Cú sốc từ việc Mỹ bỏ mặc chính quyền Kabul đã được cảm nhận mạnh mẽ hơn ở một số khu vực của châu Á, nhất là Đài Loan. Ở khu vực này, không có gì nghi ngờ chuyện Đài Loan phụ thuộc nhiều nhất vào Mỹ để được bảo vệ”.
Tờ báo cho biết Đài Loan giống Afghanistan ở chỗ, phụ thuộc rất nhiều vào sự bảo vệ của Mỹ. Nó cảnh báo rằng Mỹ sẽ không viện trợ cho hòn đảo nếu một cuộc xung đột quân sự xảy ra, nói rằng khả năng phòng thủ của hòn đảo “sẽ sụp đổ trong vài giờ.”
“Từ những gì đã xảy ra ở Afghanistan, họ nên nhận thức rằng một khi chiến tranh nổ ra ở Eo biển, hàng phòng thủ của hòn đảo sẽ sụp đổ trong vài giờ và quân đội Mỹ sẽ không đến giúp đỡ”, tờ báo viết.
Mỹ đã vội vã dùng trực thăng sơ tán các nhân viên đại sứ quán khi Taliban đánh chiếm vào thủ đô Kabul ngày 15/8, tạo nên cảnh tượng mất điểm nghiêm trọng đối với ảnh hưởng toàn cầu của Mỹ.
Tình cảnh này xảy ra chỉ chưa đầy 3 tuần sau khi Tổng thống Mỹ Joe Biden bảo đảm rằng việc rút quân đội Mỹ khỏi Afghanistan sẽ không bao giờ dẫn đến sự sụp đổ và rằng, khó có khả năng Taliban sẽ hoàn toàn kiểm soát đất nước.
Theo SCMP, ông Shi Yinhong, giáo sư về quan hệ quốc tế và là giám đốc Trung tâm nghiên cứu Hoa Kỳ tại ĐH Nhân dân Trung Quốc, nói rằng cách kết thúc 20 năm chiến tranh ở Afghanistan có thể ảnh hưởng đến uy tín của Mỹ, nhất là ở châu Á, nơi đang có những hoài nghi về cam kết của Mỹ từ thời Donald Trump.
Giáo sư Shi nói: “Thực tế là Mỹ đã bị kẻ thù cũ đánh bại trong cuộc chiến 20 năm, sau khi lực lượng đó lấy lại toàn bộ đất nước Afghanistan với tốc độ nhanh hơn tưởng tượng, là một cú sốc mạnh đối với uy tín của Mỹ và vị trí của chính quyền Biden”.
Ngay cả với những đối tác và đồng minh của Mỹ như Nhật Bản, Úc và Đài Loan, “cú sốc mạnh đó sẽ không tránh khỏi việc đặt ra nhiều câu hỏi hơn về người lãnh đạo của họ, cho dù họ nghĩ rằng quan hệ đối tác của Mỹ ở khu vực này quan trọng hơn”, GS Shi nói.
Khi các công dân nước ngoài và người Afghanistan chật vật tìm cách rời khỏi Afghanistan, Bắc Kinh đang muốn nhấn mạnh rằng tình hình hỗn loạn ở Afghanistan là “bước ngoặt đối với sự suy tàn của bá chủ Mỹ”.
Một tờ báo khác của chính quyền Trung Quốc, Tân Hoa Xã viết hôm 16/8: “Sự sụp đổ của Kabul đánh dấu sự sụp đổ hình ảnh và uy tín quốc tế của Mỹ. Điều đó chứng tỏ một lần nữa rằng Mỹ là nước xuất khẩu bất ổn lớn nhất thế giới và chính sách bá quyền chỉ coi mình là nhất đã gây ra quá nhiều bi kịch cho con người”.
Trong phát biểu hồi tháng 7, ông Biden nói rằng Mỹ cần rút khỏi Afghanistan để có thể “tập trung củng cố sức mạnh cốt lõi của Mỹ nhằm đối phó với thách thức chiến lược với Trung Quốc và những quốc gia sẽ thực sự làm suy yếu tương lai”.
GS Shi cho rằng Bắc Kinh nên thận trọng, “cần chờ xem việc Mỹ rút quân sẽ có lợi cho Trung Quốc trong dài hạn hay không”.
Các lãnh đạo ở Đông Nam Á nhiều lần khẳng định không chọn giữa Mỹ và Trung Quốc, và dù có tranh chấp với Bắc Kinh trên Biển Đông, tình hình nhìn chung vẫn ổn định, tạo ra ít dư địa để Washington có thể thực sự tham gia. Nhà nghiên cứu này cho rằng Mỹ sẽ gia tăng nỗ lực chống Trung Quốc trên Biển Đông và ngay cả vấn đề Myanmar sau khi đã rút khỏi Afghanistan.
Thủ tướng Đài Loan đáp trả: Chớ ảo tưởng việc hòn đảo sẽ sụp đổ nếu bị tấn công!
Tuy nhiên, có một thực tế, là Đài Loan hoàn toàn khác với Afghanistan.
Theo CNN, Mỹ không có quân đội đóng tại Đài Loan, cũng như không có quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Loan. Thay vào đó, họ duy trì mối quan hệ với đất nước thông qua Viện Hoa Kỳ tại Đài Loan, hoạt động như một đại sứ quán trên thực tế. Gần đây nhất, vào tháng 4, chính quyền Biden đã cử một phái đoàn không chính thức đến Đài Loan, với các quan chức nói rằng họ đã gửi “một tín hiệu quan trọng về cam kết của Mỹ đối với Đài Loan và nền dân chủ của nó”.
Ngoài ra, Hoa Kỳ cũng bán vũ khí cho Đài Loan. Doanh số bán hàng từ Mỹ sang Đài Loan đã vượt 5 tỷ USD vào năm 2020 . Trong tháng này, chính quyền Biden đã đề xuất bán vũ khí trị giá 750 triệu USD cho hòn đảo này.
Theo Reuters, thủ tướng Đài Loan, ông Tô Trinh Xương trong hôm 16/8 đã phản pháo lại những lo ngại rằng Đài Loan có thể trở thành Afghanistan tiếp theo. Ông nói rằng hòn đảo này sẽ không sụp đổ nếu bị tấn công. Ông Tô cho hay, những gì đang diễn ra ở Afghanistan cho thấy sự trợ giúp từ bên ngoài sẽ không tạo ra sự khác biệt lớn đối với một quốc gia đang hỗn loạn từ bên trong.
Ông cũng cảnh báo “các thế lực nước ngoài” đang tìm cách xâm lược Đài Loan không được “ảo tưởng”!.